Uczucie uporczywego, piekącego bólu za mostkiem po spożyciu posiłku jest znane wielu kobietom w ciąży. Znacząco potrafi obniżać ono komfort życia oraz utrudnia zasypianie. Jednocześnie z uwagi na silną zależność, jaka występuje między organizmem przyszłej mamy a rozwijającym się organizmem dziecka. Należy jednak zachować ostrożność w doborze stosowanych leków. Jakie sposoby na zgagę w ciąży są dozwolone?

Dlaczego zgaga występuje w ciąży?

Choroba refluksowa przełyku (ang. gastrointestinal reflux disease, GERD) to zespół objawów wywołanych zarzucaniem treści do przełyku. Do jej symptomów zalicza się przede wszystkim:

• zgagę, czyli uczucie pieczenia za mostkiem;
• ucisk w klatce piersiowej;
• odbijanie;
• kwaśny posmak w ustach.

Szacuje się, że GERD dotyka od 40 do 85% kobiet ciężarnych¹. Patogeneza choroby refluksowej w ciąży jest złożona. Przede wszystkim wzrost stężenia progesteronu i estrogenu powoduje zmniejszenie napięcia dolnego zwieracza przełyku. Uciskająca żołądek macica prowadzi też do wzrostu ciśnienia wewnątrzżołądkowego¹.

Łagodzenie zgagi w ciąży

Przed sięgnięciem po leki, które mają na celu wsparcie organizmu w walce z GERD, warto wypróbować różnego rodzaju domowe sposoby na zgagę w ciąży. Efekty przynosi zmiana nawyków żywieniowych i dietetycznych. Należy zwrócić uwagę na spożywanie mniejszych porcji posiłków, ale częściej, a także unikanie przyjmowania jedzenia późno w nocy.

W początkowej fazie ciąży pomocna okazuje się zmiana pozycji podczas snu. Podparcie głowy tak, aby była uniesiona względem ramion i klatki piersiowej powoduje, że treść żołądkowa w mniejszym stopniu cofa się do przełyku. Jest to istotne zwłaszcza w sytuacji, kiedy objawy zgagi nasilają się w godzinach nocnych.

Wsparcie farmakologiczne dozwolone w ciąży

Niestety domowe sposoby na zgagę w ciąży nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty i konieczne okazuję się sięgnięcie po wsparcie farmakologiczne. Dużą popularnością cieszą się Inhibitory Pompy Protonowej. Przyjmowanie IPP w dawkach rekomendowanych nie powoduje zwiększonego ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego, ani wystąpienia wad wrodzonych¹.

Pośród wszystkich IPP na szczególna uwagę zasługuje omeprazol. Zmniejsza on wydzielanie kwasu solnego w żołądku w wyniku wysoce specyficznego mechanizmu działania. Działanie tej substancji czynnej jest szybkie i zapewnia kontrolę objawów zgagi przy podawaniu jeden raz na dobę.

Istnieją nawet dowody na to, że omeprazol stosowany w ciąży obniża u dziecka ryzyko złamań w pierwszych latach życia. Naukowcy z Walter Reed National Military Medical Center w stanie Maryland dokonali analizy danych aż 378 150 dzieci i ich matek, z czego 12 479 pań (3,3%) zażywało w ciąży leki przeciw refluksowe. Co zaskakujące, potomstwo matek z wymienionej grupy charakteryzowało się istotnie zmniejszonym ryzykiem złamań w ciągu pierwszych pięciu lat życia (0,8% vs. 1,2%, RR=0,70).⁵

Warto wiedzieć również, że omeprazol może być stosowany w trakcie karmienia piersią, co potwierdza „najlepsze”, zielone (very low risk – bardzo niskie ryzyko) oznaczenie w e-lactancia (klasyfikacja służąca ocenie ryzyka stosowania leków w czasie karmienia piersią).³

Zgaga w ciąży jest częstym zjawiskiem i wynika z fizjologicznych uwarunkowań tego wyjątkowego stanu. Warto pamiętać, że przyszła mama powinna czuć się komfortowo i może leczyć zgagę zarówno w sposób naturalny jak i za pomocą leków na zgagę.

1. Tylec-Osóbka E. i in., Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży, Pediatria i Medycyna Rodzinna, Vol 8, Nr 4, str. 315-323.
2. Pietrzak A. M., Rozpoznanie i leczenie choroby refluksowej – wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii 2022 w pigułce, Lekarz POZ 2/2022.
3. https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/omeprazole/product/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3966174/
5. https://www.termedia.pl/ginekologia/Leczenie-refluksu-zoladkowo-przelykowego-w-ciazy,33809.html